türk halk müziği uzun havaları

bozlak, türk halk edebiyatında bir uzun havadır. bu tür konusunu: aşiret kavgalarından, kan davalarından, aşk maceralarından alır. iç anadolu bölgelerinde söylenir. avşar bozlağı, urum bozlağı gibi türleri vardır. ankara, kırıkkale, kırşehir, yozgat ve çorum gibi orta anadolu yörelerinde görülür.

usulsüz bir sözel türdür. bu türü belirleyen oğelerden ilki, kürdi dizisi içerisinde seslendirme yapılmış olmasıdır. bunun yanında muhayyer dizisinde, bozlaklar görülmesine karşın, bu diziyle yapılan seslendirmelerde durak ve tiz durakta kalınacağı zaman, üst yeden olacak şekilde si sesleri ters glisandoyla pestleşir. dolayısıyla yine kürdi makamının etkisi oluşur.

maya: usulsüz bir sözel türdür. türü belirleyen temel öğe mutlaka hüseyni makamında ezgilendirilmiş olmasıdır. bir oktavı aşmaz. çoğu zaman, seslendirme sırasında, asıl sözlere "yavri yavri, of, ah" gibi katma sözler eklenir.

hüzünlü bir konuyu işleyen başka bir uzun havanın arkasından ölçüsüz ancak ritmik olarak söylenen bir uzun hava çeşididir. daha çok güney ve doğu anadolu bölgelerinde söylenir. özellikle harput-elazığ, şanlıurfa, diyarbakır, kemaliye yöreleri bu tarzı kendi ağızları göstererek menşe bakımından iddia eserlerse de, bu tarzın daha ziyade harput'tan çıktığını da iddia edenler vardır. mayalar genellikle aşk, ayrılık, sevgili övmelerinde ki konuların tesiri altında ki ihtiyaçla icra edilir.